NguÒn GÓc Con NgÜ

NguÒn GÓc Con NgÜ©i:

H†c Thuy‰t và ñÙc Tin

Lê Anh Huy

H†c thuy‰t ti‰n hoá

HŒ thÓng duy vÆt biŒn chÙng xã h¶i ÇÜ®c k‰t h®p nhuÀn nhuyÍn v§i thuy‰t ti‰n hoá Ç‹ h‡ tr® cho nhau. Nó là m¶t hŒ thÓng tÜ duy tin r¢ng chÃt vô cÖ, theo giòng th©i gian, có th‹ ngÅu nhiên k‰t h®p thành chÃt h»u cÖ và tØ Çó cÛng do quá trình ngÅu nhiên s¿ sÓng ÇÜ®c tåo thành. H†c thuy‰t ti‰n hóa trong hŒ thÓng tÜ duy c¶ng sän chû nghiã là m¶t s¿ k‰t h®p cûa nhiŠu h†c thuy‰t ti‰n hóa b° túc cho nhau. ñó là các h†c thuy‰t cûa Darwin và Oparin-Miller.

Thuy‰t ti‰n hóa sinh h†c Darwin

Vào næm 1859, Darwin xuÃt bän tÆp sách "Origin of Species" nói vŠ s¿ phát tri‹n tiŒm ti‰n cûa nh»ng sinh th‹ phÙc tåp tØ nh»ng sinh th‹ ÇÖn giän hÖn qua quá trình ch†n l†c ngÅu nhiên. M¥c dù ÇÜ®c th‰ gi§i xem là cha ÇÈ cûa m¶t h†c thuy‰t duy vÆt, Darwin Çã vi‰t nhÜ th‰ này trong l©i k‰t cûa cuÓn sách ông: "Quan niŒm này vŠ s¿ sÓng trông có vÈ vï Çåi vì có m¶t vài Çi‹m månh. ñÀu tiên ÇÜ®c ñÃng Tåo Hóa truyŠn hÖi thª vào Ç‹ thành m¶t hay vài th‹ sÓng ÇÖn giän nhÃt. TØ Çó Çã và Çang ti‰n hóa ra vô sÓ nh»ng sinh th‹ ÇËp nhÃt, kÿ diŒu nhÃt trong khi hành tinh này vÅn xoay vÀn theo Çinh luÆt hÃp dÅn cÓ ÇÎnh." M¥c dù Darwin cho r¢ng chính ThÜ®ng ñ‰ là ÇÃng ÇÀu tiên truyŠn hÖi sÓng cho quá trình ti‰n hóa và sau Çó, t¿ nó phát tri‹n theo qui luÆt t¿ nhiên, ông ta vÅn bÎ gi§i chÙc s¡c tôn giáo th©i bÃy gi© k‰t án n¥ng nŠ vì tính chÃt phi truyŠn thÓng cûa h†c thuy‰t cûa ông. NhÜng càng ngày h†c thuy‰t Darwin bÎ thách thÙc trÀm tr†ng hÖn không phäi do änh hÜªng n¥ng nŠ cûa giáo h¶i mà là do tính chÃt khoa h†c cûa nó. M¶t lš thuy‰t khoa h†c phäi ÇÜ®c th¿c t‰ ki‹m chÙng và phäi có tính tiên Çoán cao. H†c thuy‰t Darwin thi‰u cä hai lãnh v¿c trên và do Çó chÌ xÙng Çáng là m¶t giä thuy‰t thay vì lš thuy‰t nhÜ các nhà vô thÀn vÅn ÇŠ cao.

H†c sinh ViŒt Nam sau 1975 ÇÜ®c bi‰t Ç‰n Darwin qua chân dung cûa m¶t nhà duy vÆt m¶t træm phÀn træm. Câu k‰t trên cûa ông ch£ng bao gi© ÇÜ®c nh¡c låi trong các sách giáo khoa có lë Ç‹ gi» cho vÎ trí cûa ông ÇÜ®c hoàn toàn ÇÙng vŠ phe CS. H†c sinh trung h†c ViŒt Nam nào có h†c qua b¶ môn sinh vÆt ÇŠu ÇÜ®c dåy r¢ng loài ngÜ©i và các loài khÌ hiŒn nay nhÜ là chimpanzee, gorilla có chung m¶t t° tiên cách Çây khoäng 5-7 triŒu næm. Loài khÌ t° tiên này cÛng là sän phÄm ti‰n hóa tØ m¶t sinh vÆt thÃp hÖn và n‰u cÙ ti‰p tøc Çi ngÜ®c dòng th©i gian, tÃt cä sinh vÆt trên m¥t ÇÃt này ÇŠu b¡t nguÒn tØ nh»ng Ç¶c bào nhÜ vi khuÄn. Quá trình ti‰n hóa là hŒ quä cûa s¿ ch†n l†c ngÅu nhiên, không ÇÎnh hÜ§ng cûa thiên nhiên tác Ç¶ng liên tøc lên nh»ng Ç¥c tính cûa sinh th‹ trong m¶t th©i gian dài. ñiŠu kiŒn cÀn Ç‹ có loài giÓng m§i là s¿ Ç¶t bi‰n, nghïa là s¿ thay Ç°i trong cÖ cÃu di truyŠn (gene). ñ¶t bi‰n có th‹ tÓt, xÃu và trung hoà. Loài giÓng nào có Ç¶t bi‰n thuÆn l®i së thích nghi hÖn dÜ§i áp l¿c Ç°i thay cûa môi trÜ©ng và së có hy v†ng sÓng sót cao. Còn ngÜ®c låi së làm cho loài giÓng Çó diŒt chûng. H†c thuy‰t ti‰n hóa Darwin tuy vÆy không ÇŠ cÆp hay giäi thích vŠ s¿ phát nguyên cûa chính s¿ sÓng.

Thuy‰t ti‰n hóa hóa h†c Oparin

Oparin, nhà sinh hóa h†c ngÜ©i Nga, m¶t tín ÇÒ Marxist, Çã ÇŠ nghÎ m¶t h†c thuy‰t m§i nh¢m b° túc và hoàn chÌnh h†c thuy‰t Darwin. Lš thuy‰t cûa ông nói vŠ s¿ hình thành cûa t‰ bào sÓng ÇÖn giän nhÃt tØ nh»ng chÃt hoá h†c khác nhÜ là ammonia (NH3), methane (CH4), hÖi nÜ§c (H2O), carbon dioxide (CO2) và hydrogen (H2). Ông ta tin r¢ng vào th©i lÆp ÇÎa nh»ng h®p chÃt này theo mÜa rÖi xuÓng và có ÇiŠu kiŒn phän Ùng v§i các h®p chÃt kim loåi khác trên m¥t ÇÃt. Nh© vào s¿ xúc tác cûa tia c¿c tím bÙc xå tØ m¥t tr©i, nh»ng phän Ùng hóa h†c này có lë Çã tåo ra nh»ng h®p chÃt khác có chÙa dÒi dào gÓc hydrocarbon. TØ Çây, sau nhiŠu s¿ k‰t h®p hóa h†c khác, phân tº amino acid, ÇÜ©ng, v.v... ÇÜ®c tåo thành tåo ÇiŠu kiŒn cho th‹ sÓng phát tri‹n. Nh»ng phÀn tº này t¿ k‰t h®p thành m¶t vÆt tÜÖng t¿ nhÜ t‰ bào sÓng g†i là coacervates (tåm dÎch là k‰t bào). Nh»ng k‰t bào này ÇÜ®c ch†n l†c bªi môi trÜ©ng theo lš thuy‰t Darwin Ç‹ rÒi nh»ng k‰t bào nào phÙc tåp nhÃt, månh nhÃt, thích nghi nhÃt së tÒn tåi còn nh»ng cái khác y‰u hÖn së bÎ giäi th‹ và tan vào môi trÜ©ng. S¿ sinh sän và k‰t h®p nh»ng k‰t bào này càng ngày càng nhiŠu và "khi lÜ®ng bi‰n thành phÄm" các sinh vÆt ÇÖn giän nhÃt này b¡t ÇÀu sinh ra th‰ hŒ con cháu. TØ Çây quá trình ti‰n hóa Darwin ng¿ trÎ trên môi trÜ©ng sinh thái và träi qua hàng triŒu (ho¥c hàng t› næm) chúng ta có ÇÜ®c m¶t th‰ gi§i sinh h†c phong phú Ça dång nhÜ ngày hôm nay.

Vì r¢ng quá trình hình thành Ç©i sÓng chÌ do nh»ng phän Ùng hóa h†c ngÅu nhiên, vai trò cûa m¶t ThÜ®ng ñ‰ không cÀn thi‰t ª Çây, theo Oparin.

Thí nghiŒm Miller

DÜ©ng nhÜ Ç‹ h‡ tr® cho thuy‰t Oparin, vào næm 1953, Stanley Miller, m¶t sinh viên hÆu cº nhân tåi Çåi h†c Chicago Çã ch‰ tåo thành công acid amino trong phòng thí nghiŒm. Ông ta rút h‰t không khí khÕi m¶t bình kín, và bÖm vào Çó m¶t h‡n h®p nh»ng khí ammonia (NH3), hydrogen, (H2) methane (CH4) và hÖi nÜ§c (H2O). Miller Ç¥t giä thuy‰t r¢ng nh»ng khí này hiŒn diŒn trong khí quy‹n cûa trái ÇÃt hÖn 3.5 t› næm vŠ trÜ§c, khi trái ÇÃt còn phôi thai. NgÜ©i ta tin r¢ng xygen

(dÜ«ng khí) nguyên chÃt chÌ xuÃt hiŒn sau khi quá trình quang hóa b¡t ÇÀu. ñ‹ tåo ra sÃm sét nhân tåo làm ÇiŠu kiŒn xúc tác cho phän Ùng hóa h†c, ông Miller Çã xËt ÇiŒn qua các ÇiŒn c¿c Ç¥t xuyên qua bình thí nghiŒm và nh© vào næng lÜ®ng ÇiŒn này phän Ùng hóa h†c Çã xäy ra m¶t cách ngÅu nhiên gi»a các chÃt khí trong bình. Sau m¶t vài ngày, ngÜ©i ta tìm thÃy m¶t chÃt ÇÕ ÇÕ dính vào thành bình thí nghiŒm và k‰t quä khäo nghiŒm cho bi‰t chÃt này chính là ba loåi amino acid trong sÓ hai mÜÖi loåi là ÇÖn vÎ cÖ bän cûa s¿ sÓng. Lë ÇÜÖng nhiên thí nghiŒm này ÇÜ®c gi§i khoa h†c duy vÆt Çón nhÆn nhÜ m¶t b¢ng chÙng hùng hÒn vŠ s¿ tåo thành s¿ sÓng, m¶t cách ngÅu nhiên, tØ th‹ vô sinh. Tuy nhiên, nh»ng phÃn khªi ban ÇÀu này kéo dài không lâu vì nh»ng khám phá khoa h†c sau Çó làm con ngÜ©i phäi suy nghï låi.

Nh»ng š ki‰n khác Thí nghiŒm Miller

Nh»ng thành t¿u vŠ ÇÎa chÃt h†c m§i Çây cho bi‰t r¢ng bÀu khí quy‹n th©i khai ÇÎa có nh»ng chÃt khí trung hòa nhÜ carbon dioxide (CO2), nitrogen (N2) và các chÃt khí Ç¶c có chÙa lÜu huÿnh (Sulfur) do núi lºa phun ra chÙ không phäi là các chÃt methane và ammonia nhÜ trong thí nghiŒm Miller. HÖn n»a, oxygen vÅn có th‹ hiŒn diŒn trong bÀu khí quy‹n do k‰t quä cûa s¿ phân tích quang h†c tØ hÖi nÜ§c trong không khí. Trong ÇiŠu kiŒn môi trÜ©ng m§i này, s¿ tåo thành amino

acid rÃt khó xäy ra. NgÜ©i ta ví phän Ùng này khó xäy ra nhÜ tr¶n nÜ§c v§i dÀu. HÖn n»a, n‰u có m¶t chút amino acid tåo thành Çi n»a thì së bÎ oxygen nguyên chÃt trong không khí làm r»a nát Çi. NhÜ chúng ta ÇŠu bi‰t ÇÖn vÎ cÖ bän nhÃt cÃu tåo nên m¶t th‹ sÓng là amino acid. Có khoäng hÖn 100 amino acid thiên nhiên nhÜng chÌ có khoäng 20 amino acid có th‹ tåo ÇÜ®c protein, là chÃt liŒu cÀn thi‰t cÃu tåo nên các cÖ quan cûa m¶t sinh th‹. NhÜ vÆy tÀn sÓ xuÃt hiŒn cûa m¶t amino acid tåo ÇÜ®c protein trong t°ng sÓ 100 acid amino là p= 20/ 100 =1/5. Trong th¿c t‰ xác xuÃt này có th‹ thÃp hÖn n‰u m¶t vÎ trí trong chu‡i protein Çòi hÕi m¶t acid amino Ç¥c biŒt nào Çó. M‡i loåi amino acid có m¶t ÇÒng vÎ quang h†c: m¶t ÇÒng vÎ hÜ§ng trái g†i là th‹ L, còn ÇÒng vÎ kia hÜ§ng phäi, g†i là th‹ D. Tuy có hai th‹ giÓng nhau, chÌ có th‹ L có th‹ tåo thành protein. TÀn sÓ xuÃt hiŒn cûa m‡i th‹ trong thiên nhiên b¢ng nhau (p=1/2). Trong m¶t chu‡i protein các amino acid ÇÜ®c nÓi v§i nhau b¢ng m¶t nÓi hóa h†c g†i là bép tít (peptide). NÓi hóa h†c phi bép tít cÛng có th‹ ÇÜ®c tåo thành, tuy nhiên k‰t quä không cho ra protein. Do vÆy khä næng xuÃt hiŒn cûa nÓi hóa h†c bép tít là p=1/2.

MuÓn có m¶t chu‡i protein chÙa Ç¿ng 100 acid amino chúng ta cÀn có nh»ng ÇiŠu kiŒn sau Çây xÄy ra ÇÒng th©i:

a- TÃt cä 100 acid amino trong chu‡i phäi tåo ÇÜ®c protein. Xác xuÃt tÜÖng Ùng là: (0.2 lÛy thØa 100), và

b- TÃt cä 100 acid amino phäi là ÇÒng vÎ L. Xác xuÃt tÜÖng Ùng là: (0.5 lÛy thØa 100), và

c- TÃt cä 100 nÓi hóa h†c phäi là bép tít.

Chúng ta ÇŠu bi‰t r¢ng trong dãy Ngân Hà có khoäng 10⁶⁵ (10000.....00000000, 65 con sÓ 0 ÇÙng sau sÓ 1) nguyên tº. NhÜ vÆy xác xuÃt tåo thành m¶t cách ngÅu nhiên m¶t protein chÙa 100 acid amino thÆt là nhÕ nhoi. ñó là chúng ta chÌ m§i ÇŠ cÆp t§i m¶t protein duy nhÃt. Trong khi Çó con ngÜ©i có khoäng chØng 70,000 -100,000 din (gene), là nÖi cÖ cÃu di truyŠn ÇÜ®c mã hóa. M‡i din chÎu trách nhiŒm tåo thành m¶t protein. M¶t protein có khoäng chØng tØ 200 Ç‰n 1000 amino acid. NhÜ vÆy xác xuÃt Ç‹ tåo ra con ngÜ©i b¢ng các phän Ùng hóa h†c ngÅu nhiên th¿c s¿ b¢ng 0. ñó là chÜa k‹ Ç‰n các ÇiŠu kiŒn xúc tác phäi hiŒn h»u Ç‹ các phän Ùng này ÇÜ®c xäy ra. Tuy nhiên ngÜ©i ta có th‹ cãi låi r¢ng bi‰n cÓ có xác xuÃt b¢ng 0 vÅn có th‹ xäy ra. Theo Ti‰n sï vÆt lš Gerald Schroeder, tØng là giáo sÜ tåi Çåi h†c M.I.T., trong cuÓn sách "Genesis and the Big Bang" ngÜ©i ta Çã dùng máy ÇiŒn toán Ç‹ tính th©i gian cÀn thi‰t cho quá trình ngÅu

nhiên hình thành m¶t sinh vÆt ÇÖn giän nhÃt nhÜ là m¶t vi khuÄn, chÜa ÇŠ cÆp Ç‰n con ngÜ©i, tØ các chÃt hóa h†c, cho trÜ§c tÓc Ç¶ phän Ùng hóa h†c tÜÖng ÇÓi r¶ng rãi. K‰t quä là phäi cÀn t§i 15 t› næm Ç‹ hoàn thành quá trình này. NhÜ chúng ta Çã bi‰t tu°i cûa trái ÇÃt khoäng 4,5 t› næm. NhÜ vÆy thì trái ÇÃt không Çû tu°i Ç‹ thai nghén quá trình tåo d¿ng ngÅu nhiên này. Thêm n»a, quãng th©i gian này cÛng xÃp xÌ tu°i cûa vÛ trø (10- 20 tÌ næm) cho nên giä thuy‰t cho r¢ng mÀm sÓng Ç‰n tØ hành tinh khác cÛng không ÇÙng v»ng.

CÖ ch‰ di truyŠn

Cho dù amino acid ÇÜ®c hình thành ngÅu nhiên trong th©i gian cho phép và trong ÇiŠu kiŒn h‰t sÙc kh¡c nghiŒt cûa th©i lÆp ÇÎa Çi chæng n»a s¿ sÓng vÅn không th‹ ti‰p diÍn n‰u không có cÖ cÃu di truyŠn Ç‹ tåo ra nh»ng t‰ bào cùng loåi giÓng hŒt nhau và Ç‹ duy trì Ç¥c tính cûa nòi giÓng tØ Ç©i này Ç‰n Ç©i sau. Nh»ng d» kiŒn Ç¥c thù cûa m¶t nòi giÓng ÇÜ®c mã hóa và tích tr» trong nhiÍm s¡c th‹, là m¶t tÆp h®p cûa nhiŠu din. NhiÍm s¡c th‹ cÛng chÙa Ç¿ng chÌ thÎ nhÜ thäo chÜÖng cûa máy ÇiŒn toán Ç‹ tåo ra t‰ bào cùng loåi hay Ç‹ góp phÀn vào viŒc sinh sän lÜ«ng tính ra th‰ hŒ con cháu. Trong quá trình tåo ra t‰ bào cùng loåi, t‰ bào mË së t¿ nhân Çôi và tách thành hai t‰ bào m§i có b¶ nhiÍm s¡c th‹ giÓng hŒt nhÜ nhiÍm s¡c th‹ cûa t‰ bào mË nguyên thûy. Trong quá trình sinh sän lÜ«ng tính, m¶t nºa b¶ nhiÍm s¡c th‹ cûa t‰ bào con là tØ cha, nºa kia tØ mË. TÃt cä công viŒc này ÇŠu ÇÜ®c th¿c hiŒn do chÌ thÎ cûa b¶ nhiÍm s¡c th‹ n¢m trong nhân t‰ bào. H†c thuy‰t ti‰n hóa ch£ng nh»ng thÃt båi trong viŒc giäi thích s¿ hình thành s¿ sÓng tØ chÃt vô sinh mà còn thÃt båi trong viŒc giäi thích s¿ xuÃt hiŒn ÇÀu tiên cûa cÖ ch‰ di truyŠn. Câu hÕi làm cho các nhà ti‰n hóa duy vÆt lúng túng là làm sao các coacervates bi‰n Ç°i Ç‹ trª thành t‰ bào ÇÀu tiên có ÇÜ®c khä næng t¿ phân Ç‹ tái tåo ra các t‰ bào khác cùng loåi. Ai Çã "vi‰t" ra nh»ng thäo chÜÖng và mã hóa chúng trong nhiÍm s¡c th‹ Ç‹ cÖ cÃu di truyŠn ÇÜ®c lÜu truyŠn tØ Ç©i này qua Ç©i khác? M¶t hŒ thÓng có khä næng tåo Ãn (tåo ra nhÜ Çúc, replicating) phäi cÀn có nh»ng hŒ thÓng con có khä næng lÜu tr» d» kiŒn, tåo Ãn, và ch‰ bi‰n. Nhà toán h†c Von Neumann, và các nhà khoa h†c khác nhÜ Wigner, Landsberg, và Morowtiz ÇÒng š r¢ng ngay cä m¶t hŒ thÓng tåo Ãn ÇÖn nhÃt, thô sÖ nhÃt cÛng không th‹ nào xuÃt thân tØ m¶t quá trình giao Ç¶ng ngÅu nhiên. H† còn cho r¢ng xác xuÃt ngÅu nhiên Ç‹ tåo ra chÃt protein cÀn thi‰t cho m¶t hŒ thÓng tåo Ãn nhÜ vÆy còn cao hÖn rÃt nhiŠu so v§i viŒc ch‰ tåo ra chính hŒ thÓng tåo Ãn Çó.

CÖ cÃu di truyŠn cûa ngÜ©i và khÌ

CÖ cÃu di truyŠn cûa ngÜ©i và khÌ là m¶t ÇŠ tài lš thú gây ra nhiŠu tranh cãi gi»a gi§i vô thÀn và h»u thÀn. Các loài khÌ hiŒn nay nhÜ chimpanzee, gorilla có cùng sÓ lÜ®ng nhiÍm s¡c th‹ là 24 c¥p. Riêng ngÜ©i có 23 c¥p. Do s¿ giÓng nhau gi»a nhiÍm s¡c th‹ cûa ngÜ©i và chimpanzee (98.5% và thÃp hÖn m¶t chút ÇÓi v§i ngÜ©i và gorilla) các nhà ti‰n hóa cho r¢ng ngÜ©i và khÌ có chung m¶t t° tiên cách Çây khoäng 5-7 triŒu næm. Sau Çó giÓng gorilla tách ra trÜ§c, Ç‰n giÓng

chimpanzee, và còn låi là giÓng nhân hÀu. GiÓng này ti‰n hóa qua vài giai Çoån n»a m§i trª thành ngÜ©i hôm nay. Các nhà ti‰n hóa còn Ç¥t giä thuy‰t là ông t° chung cûa ngÜ©i và khÌ cÛng có 24 c¥p nhiÍm s¡c th‹. H† còn cho r¢ng 2 c¥p nhiÍm s¡c th‹ cûa ông t° Çó nhÆp låi thành m¶t c¥p nhiÍm s¡c th‹ Ç‹ giÓng ngÜ©i còn có 23 c¥p nhiÍm s¡c th‹ mà

thôi. S¿ thay Ç°i trong cÃu trúc di truyŠn này chÌ là m¶t thí dø tiêu bi‹u cûa s¿ Ç¶t bi‰n. SÓ lÜ®ng Ç¶t bi‰n trong m¶t træm ngàn thø bào (trÙng hay tinh trùng, dÎch tØ ch» gametes) g†i là tÓc Ç¶ Ç¶t bi‰n. Trong sÓ Ç¶t bi‰n có Ç¶t bi‰n tÓt, Ç¶t bi‰n xÃu, và Ç¶t bi‰n trung hoà; Ç¶t bi‰n xÃu chi‰m Ça sÓ theo Ti‰n sï David Plaisted. Cæn cÙ vào sÓ lÜ®ng nhiÍm s¡c th‹ và tÓc Ç¶ Ç¶t bi‰n cûa ngÜ©i và khÌ, theo tính toán cûa ông, khä næng tÒn tåi cûa ngÜ©i và khÌ rÃt thÃp (xác suÃt dÜ§i 1/100.000) vì Ç¶t bi‰n xÃu chi‰m Ça sÓ trong t°ng sÓ các Ç¶t bi‰n. Còn n‰u muÓn gia tæng khä næng sÓng sót lên t§i m¶t con sÓ h»u lš thì sÓ lÜ®ng din cûa ngÜ©i phäi bÎ giäm Çi không giÓng v§i th¿c t‰ (70.000 - 100.000) và th©i gian cÀn thi‰t Ç‹ ngÜ©i ti‰n hóa tØ khÌ là 60 triŒu næm chÙ không phäi là 5-7 triŒu næm nhÜ ngÜ©i ta nghï.

NhiÍm s¡c th‹ cûa ngÜ©i và khÌ cÛng gây ra m¶t vÃn ÇŠ khúc m¡c khác. Trong khi cÓ g¡ng Çi tìm nguÒn gÓc cûa loài ngÜ©i, ba nhà sinh h†c ti‰n hóa là các ông Robert Dorit (ñåi H†c Yale), Hiroshi Akashi (ñåi h†c Chicago), và Walter Gilbert (ñåi h†c Harvard) Çã nghiên cÙu s¿ khác biŒt vŠ cÃu trúc di truyŠn trong nhiÍm s¡c th‹ Y (nhiÍm s¡c th‹ gi§i tính) cûa 38 ngÜ©i Çàn ông khác chûng t¶c, sÓng räi rác m†i nÖi trên th‰ gi§i và Çã Çi Ç‰n k‰t luÆn là không có s¿ khác biŒt nào cä. S¿ ÇÒng nhÃt vŠ di truyŠn này cho thÃy s¿ ti‰n hóa Çã không xäy ra trong gia phä ngÜ©i Çàn ông. HÖn n»a, ba nhà khoa h†c này Çã dùng phép phân tích thÓng kê, tính ngÜ®c chiŠu th©i gian Ç‹ Çi k‰t luÆn là tÃt cä 38 ngÜ©i này ÇŠu là con cháu cûa m¶t ông t° duy nhÃt (chÙ không phäi m¶t nhóm) sÓng cách Çây khÕang 270,000 næm. K‰t quä này dÜ©ng

nhÜ phû nhÆn giä thuy‰t vŠ s¿ ti‰n hóa cûa ngÜ©i tØ vÜ®n và hÜ§ng con ngÜ©i vŠ thuy‰t thiên tåo. Khi nhiÍm s¡c th‹ cûa ngÜ©i Çàn ông ÇÜ®c so sánh v§i các loài khÌ ngÜ©i ta låi vÃp phäi nh»ng ngåc nhiên khác. ñó là s¿ khác biŒt vŠ di truyŠn gi»a các loài thì rÃt l§n, và låi rÃt nhÕ gi»a các Ç¶ng vÆt trong cùng m¶t loài. N‰u Çúng theo thuy‰t ti‰n hóa cûa Darwin, cho r¢ng loài ngÜ©i và loài khÌ có chung t° tiên, và hŒ quä là cä khÌ lÅn ngÜ©i ÇŠu bÎ chi phÓi bªi quá trình ti‰n hóa, thì s¿ khác biŒt vŠ di truyŠn gi»a các loài phäi nhÕ Çi, và khác biŒt gi»a các thú trong cùng m¶t loài phäi l§n hÖn. Nhà ti‰n hoá h†c Pascal Gagneux, Çåi h†c California tåi San Diego cÛng tìm ra k‰t quä tÜÖng t¿ khi nghiên cÙu nhiÍm s¡c th‹ cûa con ngÜ©i và cûa loài khÌ chimpanzee. K‰t quä nghiên cÙu khoa h†c cho thÃy s¿ khác biŒt di truyŠn gi»a 55 con khÌ chimpanzees ª phía tây châu Phi l§n gÃp Çôi so v§i s¿ khác biŒt di truyŠn cûa tÃt cä con ngÜ©i trên m¥t ÇÃt. Pascal Gagneux và c¶ng s¿ cûa ông ÇÜa ra l©i giäi thích r¢ng trong quá khÙ con ngÜ©i Çã gÀn nhÜ diŒt chûng, nghiã là chÌ còn rÃt ít ngÜ©i sÓng trên m¥t ÇÃt; Ço dó hÆu duŒ cûa h† có cÖ cÃu di truyŠn gÀn giÓng nhau. Tuy nhiên l©i giäi thích cûa các nhà khoa h†c này vÅn còn là giä thuy‰t chÜa ÇÜ®c khoa h†c minh chÙng.

Di tích h†c

Sinh vÆt Ç¶c bào nhÜ vi khuÄn xuÃt hiŒn cách Çây khoäng 3.5 t› næm vŠ trÜ§c, 1 tÌ næm sau khi trái ÇÃt hình thành. N‰u thuy‰t ti‰n hóa tiŒm ti‰n cûa Darwin là Çúng thì con ngÜ©i ch¡c Çã tìm thÃy h¢ng hà sa sÓ nh»ng di tích hóa thåch cûa nh»ng loài chuy‹n ti‰p tØ sinh vÆt Ç¶c bào Ç‰n nh»ng sinh vÆt phÙc tåp cûa ngày hôm nay. Nh»ng di tích này có th‹ là v‰t chân Ç‹ låi trên ÇÃt và hóa thåch, cÛng có th‹ là nh»ng xÜÖng s†, ræng, hàm, xÜÖng tÙ chi, lông thú, vÛ khí, døng cø, v.v... Nh»ng di tích này phäi mang Ç¥c tính cûa loài giÓng cÛ và cä loài giÓng m§i Ç‹ cho bÙc tranh ti‰n hóa, n‰u có, ÇÜ®c hoàn chÌnh. Tuy nhiên nh»ng di tích hóa thåch này rÃt hi‰m hoi mà ngay cä Darwin cÛng phäi thØa nhÆn trong cuÓn sách n°i ti‰ng cûa ông: "....vô sÓ di tích cûa nh»ng th‹ chuy‹n ti‰p phäi có Çâu Çó nhÜng tåi sao chúng ta ch£ng tìm ÇÜ®c mänh nào trong vÕ trái ÇÃt? ... Tåi sao d» kiŒn ÇÎa chÃt thi‰u v¡ng nh»ng gåch nÓi này? ñÎa chÃt h†c ch£ng có khai quÆt ÇÜ®c dây xích h»u cÖ này, và có lë Çây là Çi‹m y‰u nhÃt cûa tôi mà ngÜ©i ta có th‹ nh¡m vào." HÖn m¶t træm næm qua k‹ tØ khi lš thuy‰t Darwin ra Ç©i, con ngÜ©i v§i s¿ ti‰n b¶ cûa ngành khäo c° ÇÎa chÃt vÅn không tìm ra ÇÜ®c h‰t di tích Ç‹ minh chÙng cho s¿ chuy‹n ti‰p gi»a các loài. Các nhà ti‰n hóa thÜ©ng than thª là càng ngày càng ít Çi nh»ng di tích hóa thåch có giá trÎ. ñó là vì khi khoa h†c phát tri‹n, nh»ng di tích cÛ cÀn phäi ÇÜ®c thÄm ÇÎnh låi, nhiŠu khi còn bÎ loåi bÕ vì không còn giá trÎ khoa h†c n»a. Ti‰n sï David M. Raup, m¶t nhà ti‰n hóa, Çã phäi thÓt lên r¢ng: "...so v§i th©i Darwin, chúng ta chÜa bao gi© có ít di tích vŠ s¿ ti‰n hóa nhÜ bây gi©. Tôi muÓn nói r¢ng nh»ng trÜ©ng h®p c° Çi‹n h‡ tr® cho Darwin, tÌ dø nhÜ trÜ©ng h®p ti‰n hóa cûa giÓng ng¿a ª B¡c MÏ phäi bÎ loåi bÕ ho¥c sºa ch»a Ç‹ h®p v§i nh»ng d» kiŒn chính xác hÖn." K‰t quä nghiên cÙu cûa di tích h†c (paleontology) cho thÃy r¢ng h¢ng hà sa sÓ các loài xuÃt hiŒn m¶t cách Ç¶t ng¶t trong m¶t bi‰n cÓ g†i là "vø n° Cambrian" xäy ra cách Çây khoäng 500 triŒu næm mà không có dÃu hiŒu cûa s¿ ti‰n hóa tiŒm ti‰n tØ m¶t loài t° tiên nào. ñ¶ng vÆt xuÃt hiŒn trong th©i Cambrian h¶i Çû các cÖ quan phÙc tåp và hoàn chÌnh nhÜ m¡t, hŒ thÓng tuÀn hoàn, v.v... M‡i khi Çã xuÃt hiŒn thì chúng có cÖ cÃu di truyŠn tÜÖng ÇÓi °n ÇÎnh cho Ç‰n ngày hôm nay, hay Ç‰n khi tuyŒt chûng. Vø n° sinh h†c Cambrian vì th‰ là m¶t thách thÙc trÀm tr†ng ÇÓi v§i thuy‰t ti‰n hóa Darwin. Theo thuy‰t ti‰n hóa, s¿ sÓng trên m¥t ÇÃt có lë b¡t ÇÀu tØ trong lòng bi‹n vì có l§p nÜ§c dày che chª cho nh»ng k‰t bào khÕi bÎ nh»ng tia bÙc xå Ç¶c håi tØ m¥t tr©i nhÜ tia c¿c tím tr¿c ti‰p tÃn công. CÛng theo thuy‰t ti‰n hóa, Ç¶ng vÆt Çã r©i bi‹n cä Ç‹ di dân lên m¥t ÇÃt vào khoäng 250 triŒu næm trÜ§c vì có s¿ thi‰u høt th¿c phÄm trÀm tr†ng. Tuy nhiên, ngành di tích h†c Çã không trÜng ra ÇÜ®c b¢ng chÙng nào Ç‹ h° tr® cho giä thuy‰t này. VŠ m¥t cÖ th‹ h†c, s¿ di dân tØ bi‹n cä lên m¥t ÇÃt n‰u có, phäi träi qua vô sÓ nh»ng Ç¶t bi‰n Ç‹ chuy‹n hóa hŒ thÓng hô hÃp b¢ng vi ª cá Ç‰n hŒ thÓng b¢ng ph°i cûa Ç¶ng vÆt trên ÇÃt. M‡i hŒ thÓng hô hÃp phäi thÆt s¿ hoàn chÌnh Ç‹ giúp m¶t sinh vÆt ÇÜ®c tÒn tåi trong môi trÜ©ng tÜÖng Ùng. Thuy‰t ti‰n hóa không trÜng ra ÇÜ®c b¢ng chÙng cho m¶t s¿ phát tri‹n tiŒm ti‰n tØ hŒ thÓng hô hÃp này qua hŒ thÓng kia trong khi s¿ di dân tØ bi‹n lên ÇÃt hay ngÜ®c låi quä là m¶t bÜ§c nhäy v†t l§n. Ngoài vÃn ÇŠ hô hÃp, Ç¶ng vÆt Çó còn phäi có nh»ng thay Ç°i cÖ bän và sâu r¶ng vŠ giác quan, hŒ thÓng tuÀn hoàn, hŒ thÓng tiêu hóa, hŒ thÓng bài ti‰t, cÖ næng cûa b¡p thÎt, v.v... M¥c dù các nhà ti‰n hóa dùng Ç¶ng vÆt lÜ«ng thê làm b¢ng chÙng cho s¿ chuy‹n hóa tØ bi‹n lên ÇÃt, di tích h†c không ÇÜa ra b¢ng chÙng nào cho thÃy có dÃu tích cûa m¶t Ç¶ng vÆt có m¶t phÀn ph°i và m¶t phÀn vi! M¶t câu hÕi khúc m¡c khác cho các nhà ti‰n hóa là n‰u Çi tØ bi‹n lên ÇÃt cÀn có nh»ng chuy‹n

hóa sâu r¶ng và vô v†ng nhÜ vÆy, tåi sao các Ç¶ng vÆt bi‹n không "ti‰n hóa" Ç‹ thích nghi v§i các loåi th¿c phÄm khác dÜ§i bi‹n vì chúng chÌ cÀn thay Ç°i m¶t chút vÎ giác hÖn là phäi l¶t xác hoàn toàn! S¿ chuy‹n hóa tØ ÇÃt lên không Ç‹ thành chim cÛng ÇÓi diŒn v§i nh»ng trª l¿c tÜÖng t¿. Tuy nhiên, cu¶c chi‰n tranh duy vÆt- duy linh vŠ nguÒn gÓc con

ngÜ©i vÅn chÜa ngã ngÛ. Các nhà ti‰n hóa duy vÆt vÅn khæng khæng cho r¢ng con ngÜ©i xuÃt thân tØ giÓng nhân hÀu (hominid) có tên khoa h†c là Neanderthal cách Çây 150,000 næm và Çã diŒt chûng (giÓng này xuÃt hiŒn sau khi ngÜ©i, chimpanzee và gorilla tách nhánh). Di tích h†c cho bi‰t giÓng này có dung tích s† não giÓng ngÜ©i (1.4 lít), Çi b¢ng

hai chân, ÇÙng th£ng, xÜÖng s† thì hÖi khác ngÜ©i vì có xÜÖng hàm l§n hÖn và trán nghiên. Chúng bi‰t ch‰ tåo ÇÒ dùng, và còn bi‰t chôn cÃt xác ch‰t cûa ÇÒng loåi n»a! M§i gÀn Çây các nhà khoa h†c låi công nhÆn loài khÌ chimpanzee còn có nh»ng tÆp quán xã h¶i, không do bän næng di truyŠn cûa Ç¶ng vÆt mà do h†c ÇÜ®c tØ Ç©i sÓng tÆp Çoàn. V§i nh»ng

b¢ng chÙng này, gi§i duy vÆt tuyên bÓ là con ngÜ©i xuÃt thân tØ loài vÜ®n và loài vÜ®n, n‰u Çi ngÜ®c giòng th©i gian t§i th©i khai ÇÎa, là sän phÄm cûa quá trình ngÅu nhiên tØ các chÃt hóa h†c vô cÖ. Có lë s¿ giÓng nhau gi»a ngÜ©i và vÜ®n là Çi‹m månh duy nhÃt cûa chû thuy‰t duy vÆt Darwin-Oparin-Miller vì nhÜ chúng ta Çã Ç†c qua trong nh»ng phÀn trÜ§c, chû thuy‰t này bÎ thÃt båi ngay giai Çoån ÇÀu tiên, giai Çoån hình thành sinh vÆt Ç¶c bào khoäng 3,5 tÌ næm trÜ§c. Chû

thuy‰t ti‰n hóa cÛng không giäi thích ÇÜ®c tåi sao trong khoäng th©i gian tØ 3,5 t› næm vŠ trÜ§c cho Ç‰n vø n° sinh h†c Cambrian cách Çây khoäng 500 triŒu næm chÌ có dÃu tích cûa sinh vÆt Ç¶c bào ng¿ trÎ th‰ gi§i sinh h†c mà không có dÃu v‰t cûa loài nào khác. Nó cÛng không th‹ giäi thích ÇÜ®c chính vø n° sinh h†c Cambrian khi mà m†i loài hình nhÜ nhäy v†t ra tØ cõi hÜ không và không tÕ ra có s¿ thay Ç°i chính nào sau Çó. Thuy‰t ti‰n hóa cÛng thÃt båi trong viŒc giäi thích s¿ chuy‹n di cûa Ç¶ng vÃt tØ bi‹n lên ÇÃt và tØ ÇÃt lên không thành chim chóc. Và sau h‰t và trên h‰t, chû thuy‰t ti‰n hóa t¿ mâu thuÅn qua tên g†i vì Ç¥c tính cÖ bän cûa s¿ ti‰n hóa là ngÅu nhiên mà chúng ta không th‹ nào giäi thích cho h®p lš là tåi sao chiŠu hÜ§ng cûa s¿ "ti‰n hóa" låi Çi tØ sinh vÆt cÃp thÃp lên sinh vÆt cÃp cao. ñÓi v§i vÃn ÇŠ ngÜ©i và vÜ®n, gi§i duy vÆt tin r¢ng, b¢ng vào nh»ng di tích tìm thÃy vŠ cÖ th‹ và tÆp quán cûa loài khÌ, b¢ng vào s¿ giÓng nhau vŠ cÖ cÃu di truyŠn, con ngÜ©i và vÜ®n có chung m¶t t° tiên. ñÓi v§i gi§i tin vào s¿ tåo d¿ng cûa ThÜ®ng ñ‰ và tin cä vào thiên nhiên, là tåo vÆt cûa ThÜ®ng ñ‰, s¿ giÓng nhau h»u hình gi»a hai loài nói lên m¶t Çi‹m quan tr†ng. ñó loài vÜ®n dù có lÜ®ng DNA gÀn giÓng loài ngÜ©i, có m¶t chút thông minh, bi‰t ch‰ tåo døng cø, có tÆp quán xã h¶i nhÜ loài ngÜ©i, m¥c dÀu còn rÃt thô sÖ, vÅn là giÓng khÌ vì thi‰u m¶t y‰u tÓ siêu hình. ñó là linh hÒn, là nÖi có ThÜ®ng ñ‰ ng¿ trÎ, là nÖi khoa

h†c phäi dØng bÜ§c Ç‹ cho s¿ m¥c khäi b¡t ÇÀu. TØ Çây tuôn ra ra nh»ng khái niŒm vŠ công b¢ng, bác ái, nhân Çåo, lÜÖng tâm, lÜÖng thiŒn, v.v... mà nhân loåi thÜ©ng ÇŠ cao.

K‰t luÆn

M¥c dù thuy‰t ti‰n hóa chÜa ÇÙng v»ng v§i danh nghïa là m¶t lš thuy‰t khoa h†c nhân loåi vÅn chÜa ÇÒng š hoàn toàn vŠ nguÒn gÓc cûa mình. Có m¶t ÇiŠu ch¡c ch¡n là khoa h†c bÎ hån ch‰ trong không-th©i gian hån hËp có s¤n, Çóng vai trò cûa m¶t khí cø giúp con ngÜ©i Çi tìm s¿ thÆt. Công cø Çó thì vô tình nhÜng diÍn dÎch cûa con ngÜ©i vŠ k‰t quä tìm thÃy thì h»u š. S¿ h»u š Çó tuÿ thu¶c vào niŠm tin tôn giáo, có hay không có vai trò cûa m¶t ThÜ®ng ñ‰ trong s¿ tåo d¿ng nên vÛ trø. S¿ bÃt toàn cûa thuy‰t ti‰n hóa hÜ§ng nhân loåi vŠ niŠm tin cÛ: ñó là có vai trò cûa m¶t ÇÃng thiêng liêng trong viŒc tåo d¿ng nên con ngÜ©i. Träi qua mÃy ngàn næm qua con ngÜ©i nhÜ ª trong m¶t phòng có nhiŠu cºa s° Çóng kín cheo leo trong vÛ trø. Nh© vào m¶t chút chÃt xám trong não b¶ h† Çã và Çang cÓ g¡ng mª tØng cánh cºa s° m¶t Ç‹

ÇÜ®c trông ra vÛ trø sâu th£m. NhÜng trong vài ngàn næm Çó, cÙ m‡i lÀn mª ÇÜ®c m¶t cánh cºa, con ngÜ©i låi thÃy hiŒn trên bÀu tr©i dòng ch» sau:

"Ban ÇÀu ThÜ®ng Ç‰ d¿ng nên tr©i và ÇÃt"

(Kinh Thánh, Sáng Th‰ Kš- 1:1)

Lê Anh Huy

Cäm tå:

Tác giä xin chân thành cäm tå s¿ cÓ vÃn vŠ bÓ cøc, š và l©i cûa KÏ SÜ NguyÍn ñình Sài và Bác SÏ Phåm Quang Tr†ng trong khi vi‰t bài này.

Tài liŒu tham khäo

1. Stephen C. Meyer, "The Origin of Life and the Death of Materialism,"

http://www.arn.org/docs/meyer/sm_origins.htm (1996)

2. Gerald Schroeder, " Genesis and the Big Bang," The Free Press (1992)

3. David A. Plaisted, "Mutation Problem,"

http://www.cs.unc.edu/~plaisted/ce/rates.html

4. Hugh Ross, "Chromosome Study Stuns Evolutionists,"

http://www.reasons.org/resources/apologetics/chromosome.html (1995)

5- Lee Dye, "We dodged Extinction,"

http://abcnews.go.com/sections/science/DyeHard/dye990526.html (1999)

6- Trích Çoån tØ nhiŠu nhà tác giä,

http://www.webcom.com/~kwm/avonh/fossilr.html

7- Trích Çoån tØ nhiŠu nhà tác giä,

http://www.myhomepage.net/~sal_pam/fossils.html

8- Ray Bohlin, "The Five Crises in Evolutionary Theory,"

http://www.origins.org/orgs/probe/docs/5crises.html (1999)

9- The Science and Research Foundation, "The Deceit of Evolution,"

http://www.srf-tr.org/evolution/ebk1-2.html

10- Kennenth Chang, "New Human Ancestor?,"

http://abcnews.go.com/sections/science/DailyNews/

hominid990422.html (1999)

11- Gerald Schroeder, "The Science of God," The Free Press (1997)

12- Joseph B. Verrengia, "Chimp Culture Recognized,"

http://abcnews.go.com/sections/science/DailyNews/

chimpanzees990616.html (1999)